Mỗi khi đặt chân đến Đà Lạt, du khách trước hết mong muốn đến hồ Than Thở – một thắng cảnh thơ mộng gắn với nhiều truyền thuyết về tình yêu dang dở của lứa đôi. Đây cũng là địa điểm mà nhiều cty du lịch khai thác trong chương trình tham quan. Hồ ở cách trung tâm thành phố 6km về hướng Chi Lăng. Thời Pháp, tên hồ là Las des Soupirs. Sau 1976 còn có tên là hồ Sương Mai, nhưng du khách vẫn gọi là hồ Than Thở.
Trước đây chung quanh hồ Than Thở Đà Lạt là rừng thông. Du khách có thể đi bộ hoặc đi ngựa trên những thảm cỏ xanh rì, nghỉ chân ở những nhà dù mái tranh đơn giản ngắm nhìn những giò phong lan rực rỡ toả ngát hương thơm.
Hướng dẫn viên của tour đi Đà Lạt kể nhiều tình sử về hồ, những đậm nét nhất vẫn là câu chuyện về mối tình của Hoàng Tùng và Mai Hương – con cái những nhà trâm anh thế phiệt ở miền xuôi nhưng vì cha ông họ không sống nổi dưới ách thống trị hà khắc nên phải bỏ lên vùng này sinh sống.
Ngày kia có tin giặc ngoại xâm giày xéo quê nhà, triều đình kêu gọi toàn dân chống giặc. Chàng trai Hoàng Tùng đành chia tay với người yêu lên đường cứu nước.
Bên hồ vắng, cặp trai tài, gái sắc nguyện thề thuỷ chung chờ ngày tái hợp. Nhưng tin dữ đưa về: Hoàng Tùng tử trận. Mai Hương vô cùng đau khổ. Trong cơn tuyệt vọng, nàng đã đến nơi ngày xưa hai người hò hẹn, khóc than thảm thiết rồi trầm mình vào lòng nước xanh tự vẫn.
Ít lâu sau, chàng trai chiến thắng trở về.
Người yêu đã mất, Hoàng Tùng nhớ lại lời hẹn biển, thề non thủa trước và lấy lòng hồ xanh thẳm kết thúc cuộc đời để giữ một mối tình chung thuỷ. Cảm thương đôi trai gái bạc mệnh, từ đó rừng thông rì rầm khúc nhạc bi ai. Người đời gọi hồ Than Thở từ dạo ấy.
