Với công dụng hạn chế, ngăn chặn việc có thai ngoài ý muốn, thuốc tránh thai ngày một trở nên phổ biển đối với người phụ nữ, những người vợ trẻ trong cuộc sống hiện đại ngày nay. Tuy nhiên không nhiều trong số đó hiểu rõ được công dụng, đặc tính, cách sử dụng,… của loại thuốc này. Do đó, không ít người vẫn mang thai mặc dù đã sử dụng thuốc, thậm chí còn gặp phải những hậu quả nghiêm trọng. Vậy các chị em hãy trang bị cho mình những kiến thức cần thiết về phương pháp tránh thai này để không gặp phải những bất trắc ngoài ý muốn.
Có mấy loại thuốc tránh thai?
Xét về cách sử dụng, được chia thành 2 loại, mỗi loại có cơ chế tác dụng riêng:
– Thuốc tránh thai khẩn cấp: Tránh thai khẩn cấp cũng là một dạng ngừa thai. Bạn áp dụng phương pháp này trong trường hợp sau giao hợp ngoài mong muốn. Ví dụ, trong trường hợp bao cao su bị rách; hoặc Bạn quên uống thuốc ngừa thai; hoặc trong trường hợp Bạn có giao hợp mà chưa dùng một biện pháp tránh thai nào. Thuốc ngừa thai cấp kỳ có tác dụng làm ngăn cản quá trình trụng trứng, hoặc ngăn cản quá trình thụ tinh, hoặc ngăn cản trứng đã thụ tinh làm tổ ở trong tử cung.
Loại thuốc tránh thai này cũng tương tự như thuốc viên tránh thai hàng ngày, nó có chứa hormone nữ progestin hormone. Tuy nhiên, hàm lượng kích thích tố progestin trong thuốc tránh thai khẩn cấp cao hơn nên ngay lập tức nó có tác dụng ngăn cản sự rụng trứng, tránh dẫn tới thụ thai.
– Thuốc tránh thai hàng ngày: Thuốc tránh thai hàng ngày chứa hoocmôn sinh dục nữ estrogen và progesterone. Việc uống mỗi ngày một lượng nhỏ hoocmon sinh dục nữ giúp bạn duy trì lượng hoocmon trong cơ thể làm cho trứng không rụng. Ngoài ra thuốc còn làm mỏng niêm mạc tử cung để trứng thụ tinh cũng không làm tổ. Ngoài ra thuốc còn làm đặc chất dịch nút cổ tử cung để chống tinh trùng đi qua và làm giảm sự di chuyển của tinh trùng trong ống dẫn trứng.
Cách sử dụng thuốc tránh thai
– Đối với thuốc tránh thai khẩn cấp: Bạn có thể uống thuốc tránh thai khẩn cấp ngay sau khi giao hợp không bảo vệ. Trên thị trường có sẵn thuốc tránh thai của nhiều hãng nhưng chỉ có 2 loại: 1 viên và 2 viên.
Xét về thời gian tác dụng thì có loại tác dụng trong 36 giờ, có loại tác dụng trong 72 giờ. Nếu dùng loại 36 giờ thì bạn cần uống thuốc trong vòng 36 giờ sau khi có quan hệ tình dục mà không bảo vệ. Tương tự như vậy, hiệu quả tránh thai của thuốc sẽ có tác dụng trong 5 ngày nếu bạn dùng loại thuốc 72 giờ.
– Thuốc tránh thai 28 viên uống hàng ngày:
Cách uống vỉ đầu tiên: 1 viên/ngày, từ ngày thứ 1 của chu kỳ kinh, liên tục suốt 21 ngày; nếu kinh nguyệt đã xảy ra trong vòng 5 ngày: uống viên đầu tiên vào ngày thứ 5 & tiếp tục 1 viên/ngày cho đến hết vỉ thuốc, dùng kèm bao cao su hoặc kiêng giao hợp trong 7 ngày đầu uống thuốc. Sau khi sinh: (không cho con bú) uống ngay sau khi sinh hoặc chờ đến khi kinh nguyệt trở lại. Sẩy thai hoặc nạo thai: uống ngay sau khi sẩy thai hoặc nạo thai.
Cách uống vỉ kế tiếp: Nghỉ 7 ngày sau khi uống hết vỉ đầu tiên, bắt đầu uống vỉ thứ 2 cho dù kinh nguyệt xuất hiện vào ngày nào. Nếu quên 1 viên thuốc & nhớ ra trước 12 giờ: thuốc vẫn đảm bảo hiệu quả ngừa thai; uống ngay viên này & tiếp tục những viên còn lại như thường lệ. Nếu quên 1 viên thuốc & nhớ ra sau 12 giờ: uống bù tương tự nhưng phải dùng kèm bao cao su hoặc kiêng giao hợp trong vòng 7 ngày kể từ lúc nhớ ra.
Tác dụng phụ của thuốc tránh thai:
– Đối với thuốc tránh thai khẩn cấp: Buồn nôn (tác dụng phụ phổ biến nhất), chảy máu âm đạo bất thường, chóng mặt, đau ngực, đau dạ dày, kinh nguyệt thất thường hoặc rong kinh. Trong trường hợp, chậm kinh kéo dài, bạn nên đi khám hoặc dùng que thử để loại bỏ khả năng có thai.
– Đối với thuốc tránh thai hàng ngày: Đau đầu, chóng mặt, nôn hoặc buồn nôn, căng tức ngực, chảy máu giữa chu kì kinh nguyệt, tăng huyết áp, có thể có nguy cơ bị sỏi thận, u lành ở gan, giảm ham muốn “yêu”, tăng cân do bị giữ nước, không phòng tránh được các bệnh lây qua đường tình dục, tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ
Hiệu quả của thuốc tránh thai: Nếu dùng đúng cách, phương pháp này rất hiệu quả (~99%). Tuy nhiên, không nên lạm dụng các biện pháp tránh thai cấp kỳ.
Những trường hợp tránh sử dụng thuốc tránh thai:
– Đối với thuốc khẩn cấp: Phụ nữ đang mang thai, mắc bệnh ung thư vú hoặc có những đốm xuất huyết. Trong trường hợp này, nên đến BS ngay để có những phương án hợp lý.
– Đối với thuốc hàng ngày: Những người viêm gan cấp, mãn tính, viêm thận, ung thư ác tính, bệnh về đường máu, viêm loét hệ tiêu hóa. Phụ nữ trong thời gian cho con bú hoặc có lượng kinh nguyệt ra quá ít. Người mắc các bệnh về tim mạch, cao huyết áp, tiểu đường.
Những lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai:
– Chỉ nên có thai sau khi đã ngừng thuốc tránh thai ít nhất là 3 tháng để tránh các tác dụng bất lợi của thuốc này với thai nhi.
– Đặc biệt, theo những nghiên cứu mới nhất thì dùng thuốc tránh thai khẩn cấp nhiều lần, kéo dài sẽ gây nên rối loạn nội tiết, rối loạn chuyển hóa, làm cho chu kỳ có thai tự nhiên bị đình trệ, có thể dẫn đến hậu quả lâu dài trong việc sinh sản. Theo đó, chỉ được dùng thuốc tránh thai khẩn cấp một tháng không quá 4 lần.
– Có một số loại thuốc được coi là có thể làm giảm hiệu quả của các loại thuốc tránh thai. Vì vậy, nếu bạn đang dùng các loại thuốc sau thì nên cân nhắc việc có nên uống thuốc tránh thai khẩn cấp hay không: Thuốc an thân, thuốc ngủ, thuốc trị bệnh lao, thuốc chống tăng huyết áp, thuốc nhuận tràng, thuốc chống đông máu, thuốc hạ sốt, giảm đau, thuốc điều trị HIV…
